Tematik Halk Kültürü Araştırma Projeleri

Anadolu’da İcra Edilen Uzun Havalar Projesi

Proje kapsamında, geleneksel halk müziğimizin önemli bir parçası olan uzun havalar konusunda Türkiye genelinde alan araştırmaları gerçekleştirilerek, elde edilen veriler öncelikli olarak Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezimizde kayıt altına alınacak ardından da gerekli değerlendirmeler yapılarak katalog ve multimedya yayını olarak proje çıktıları elde edilecektir.

“Anadolu’da İcra Edilen Uzun Havalar” projesi için Türkiye genelinde yapılan alan araştırmaları 2019 yılı sonu itibarıyla tamamlanmış olup; derlenen kayıtlardaki bozlak, barak, gurbet, hoyrat, yol havası vb. gibi tür ve maya, müstezat ağıt vb. ağızlar ile makamların tespitleri ve diğer tasnif / analiz çalışmaları devam etmektedir.

2021 yılında basımı planlanan Multimedya yayında icraların uzun havaları okuyuş biçimlerinin video kayıtları, katalog yayında ise uzun havaların türlerine göre coğrafi dağılım haritası, uzun hava çeşitlerinin etimolojik kökenleri, terminolojisi ve sanatçıların biyografisi yer alacaktır.

Söz konusu proje uzun havalar konusunda yapılmış sayılı çalışmalardan biri olacak olup, akademik literatüre, müzik bölümleri ve konservatuvarlara kaynak teşkil edeceği gibi geleneksel müzik kültürümüzün/uzun havalarımızın tanıtımı ve gelecek kuşaklara aktarılması bakımından da önemli bir katkı sağlayacaktır.

Geleneksel Türk Okçuluğu Projesi

Geleneksel Türk Okçuluğunun günümüzdeki iz düşümlerini el sanatları bağlamında ele alan proje, 2016 yılında başlamış olup 2021 yılında hazırlanacak yayın çalışmasıyla tamamlanması planlanmaktadır. Proje ile Geleneksel Türk Okçuluğunun tarihçesi, coğrafi dağılımı, özellikleri ve el sanatları alanındaki ürün ve tekniklerinin derlenmesi, kayda alınması, tanıtımı ve yeni kuşaklara aktarımı hedeflenmektedir.

Ülkemizde bulunan ok ve yay yapımcıları ve yay üstü boyama konusunda çini ustalarıyla yapılan alan araştırmalarından elde edilen veriler kayıt altına alınmış olup, Türk yayları, Türk okları ve okçulukta kullanılan yardımcı araçları kapsayan görsellerin ağırlıkta olacağı kitap/katalog yayını için analiz ve değerlendirme çalışmaları sürdürülmektedir.

Türkiye’nin Dokuma (Kumaş) Haritası ve Giysi Haritası Projeleri

Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü koordinasyonunda çeşitli kuruluşlar ve Bakanlığımız işbirliği içerisinde yürütülen projeler,  Türkiye’nin zengin dokuma (kumaş) ve giysi kültürünün araştırılıp tek bir kaynakta toplanmasını, bölgesel ve yöresel Türk dokumalarının/giysilerinin incelenmesini içermektedir. Böylelikle çalışmanın, geleneksel Türk dokumalarının ve giysilerinin tespitine kaynaklık etmesinin yanında tarihsel süreç içerisinde geleneksel yöntemlerle aktarılan geleneğin incelenmesini, kimliklendirilmesini ve kataloglamasını sağlayacağı öngörülmektedir.

Projelerin ilk aşamasında Genel MüdürlüğümüzHalk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezinde kayıtlı dokuma (kumaş) konulu 350 adet fotoğraf, 450 adet slayt, 76 adet etnografik eşya, 23 yazılı belge, 50 dokuma ustasına ait bilgiler, 11 belgesel videobant, 467 adet dokuma örneği veri formlarına kaydedilmiş,  ayrıca 95 adet makale Boratav Halk Kültürü Kütüphanesinden taranarak kopyalanmıştır. İkinci aşamada ise geleneksel giysilerle ilgili Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezine kayıtlı 220 fotoğrafın ve 1770 adet slaytın tasnif çalışmaları tamamlanmış olup proje için taranan fotoğraf ve slaytlar veri formlarına kaydedilmiş, Milli Kütüphane ve Boratav İhtisas Kütüphanesinde yapılan literatür çalışması sonucunda 200 adet makale tespit edilerek kopyalanmıştır. Elde edilen belge ve bilgiler proje koordinasyon birimi olan Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü ile paylaşılmıştır.

Her iki proje için de alan araştırmaları ve arşiv taramaları devam etmekte olup, çalışmaların tamamlanmasının ardından hazırlanacak tanıtım ve yayın çıktılarıyla proje hedeflerine ulaşılması amaçlanmaktadır.

Karadeniz Yöresel Balık Yemekleri (Kuzeyin Lezzeti, Denizin Bereketi) Projesi

Doğu Karadeniz halk mutfağı içerisinde yer alan geleneksel balık yemeklerini kayıt altına almak, bölge ve ülke tanıtımına katkı sağlamak, gastronomi turizmine kaynak oluşturmak amacıyla; Trabzon, Rize, Ordu ve Giresun illerinde 2017-2019 yılları arasında dört alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen çalışmalarda, balık yemeklerinin hazırlanma aşaması ve sunumu dijital video ve fotoğrafla belgelenerek Halk Kültürü Bilgi ve Belge Arşivi’ne kayıtları yapılmıştır. Çalışmanın kitap bütünlüğüne kavuşabilmesi için konuyla ilgili olarak kaynak taraması yapılmakta ve elde edilen bilgilerin yazma işlemine devam edilmektedir.  Çalışmanın, 2021 yılı içerisinde yayınlanması düşünülmektedir.